Audyt technologiczny i mapa drogowa w kierunku Przemysłu 4.0

Przemysł 4.0, nazywany również jako Czwarta Rewolucja Przemysłowa, niesie ze sobą szereg wyzwań i możliwości dla współczesnych przedsiębiorstw. Stała adaptacja do dynamicznie zmieniających się technologii i przepisów, efektywność operacyjna, zasoby i talent pracowników, wszystko to stanowi kluczowe elementy, które muszą być uwzględnione podczas planowania i implementacji strategii przejścia do Przemysłu 4.0.

Artykuł ten skupia się na przedstawieniu minimalnego zakresu opracowania audytu i mapy drogowej transformacji w kierunku Przemysłu 4.0. Zawiera on wytyczne dotyczące podstawowych kroków i elementów, które powinny być uwzględnione w procesie planowania, takich jak integracja z systemami cyfrowymi, automatyzacja procesów biznesowych, wykorzystanie danych w celu optymalizacji działalności, a także wprowadzenie i rozwój kultury innowacji w organizacji.

Artykuł jest przeznaczony dla liderów biznesu i inżynierów przemysłowych, którzy szukają praktycznych wskazówek i strategii, aby wprowadzić swoje przedsiębiorstwa na drogę do Przemysłu 4.0, zgodnie z aktualnymi standardami i trendami.

Automatyzacja i robotyzacja w MŚP — Działanie 1.2 FEPW 2021–2027

Istnieje wiele strategii dla przyspieszenia i usprawnienia procesów biznesowych. Jednym z najbardziej efektywnych jest korzystanie z dostępnych funduszy unijnych. Jest to szczególnie istotne dla przedsiębiorstw produkcyjnych w kontekście Przemysłu 4.0, gdzie automatyzacja i robotyzacja procesów to nie tylko luksus, ale przede wszystkim konieczność.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) w lipcu 2024 r. po raz drugi ogłosi nabór wniosków, skierowanych do mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw z makroregionu Polski Wschodniej.

Celem naboru jest przede wszystkim transformacja przedsiębiorstw w kierunku Przemysłu 4.0 poprzez automatyzację i robotyzację procesów. Możliwość ubiegania się o fundusze mają przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą na terenie makroregionu Polski Wschodniej, co obejmuje województwa: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie lub mazowieckie z wyłączeniem regionu warszawskiego stołecznego.

Kryteria wyboru projektów do dofinansowania oparte są o punktację, gdzie projekty z wymaganą minimalną liczbą punktów uzyskujące kolejno największą liczbę punktów, są wybierane do dofinansowania.

Nabór wniosków w II edycji rozpoczyna się 1 sierpnia 2024 r. i trwa do 26 września 2024 r., co daje firmom szansę na dokładne przygotowanie swoich projektów.

Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o tym, jak Twoje przedsiębiorstwo może skorzystać na dostępnych funduszach unijnych i jak prawidłowo przygotować wniosek w nadchodzącym naborze.

Kwalifikowalność projektów — podstawowe kryteria

O dofinansowanie w ramach ogłoszonego naboru wniosków mogą ubiegać się te projekty, które obejmują:

1. Przeprowadzenie audytu i mapy drogowej

Projekty muszą posiadać przeprowadzony audyt technologiczny / diagnozę dojrzałości cyfrowej przedsiębiorstwa i opracowanie mapy drogowej transformacji w kierunku Przemysłu 4.0.

Audyt oraz opracowanie mapy drogowej (załącznik do wniosku) muszą być przeprowadzone przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, a sama mapa drogowa powinna zawierać co najmniej wymienione w tym artykule elementy stanowiące załącznik do wniosku.

2. Wdrożenie działań

Projekty muszą przewidywać wdrożenie działań wynikających z opracowanej mapy drogowej, które doprowadzą do wdrożenia innowacji w procesie produkcji.

Wsparcie obejmować będzie kompleksowe projekty, które uwzględniają między innymi:

• koszty usług doradczych związanych z przeprowadzeniem audytu i opracowaniem mapy drogowej,
• koszty usług doradczych niezbędnych do wdrożenia mapy drogowej,
• nabycie środków trwałych (z wyłączeniem nieruchomości zbudowanych i niezabudowanych),
• nabycie oprogramowania lub innych wartości niematerialnych i prawnych, takich jak patenty, licencje, know-how, i inne prawa własności intelektualnej,
• oprogramowanie powinno bezpośrednio wspierać procesy wdrożenia automatyzacji lub robotyzacji, poprzez na przykład zaawansowane systemy informatyczne (narzędzia IT), technologie umożliwiające współpracę ludzi i robotów, systemy informatyczne służące optymalizacji produkcji, przeznaczone do obsługi urządzeń, sterowania tymi urządzeniami i komunikacji z nimi,
• koszty robót i materiałów budowlanych, o ile są one bezpośrednio związane z instalacją maszyn i urządzeń, a ich wartość nie przekracza 10% wartości kosztów nabycia środków trwałych,
• koszty usług szkoleniowych,
• koszty ustanowienia i utrzymania zabezpieczenia zaliczki.

W związku z tym, każdy wniosek musi być skrupulatnie przygotowany, aby spełniać wymagania kwalifikowalności i zwiększyć szanse na otrzymanie dofinansowania.

Minimalny zakres opracowania mapy drogowej transformacji w kierunku Przemysłu 4.0

Poniżej opisane elementy mapy drogowej stanowią załącznik do wniosku o dofinansowanie.

I. Część wstępna/metrykalna

Podstawowym elementem opracowania jest odpowiednie przedstawienie wykonawcy usług doradczych audytu oraz mapy drogowej transformacji w kierunku Przemysłu 4.0. Przy realizacji tej części zadania, wykonawca powinien dostarczyć następujące informacje:

1. Dane identyfikacyjne: Takie jak nazwa firmy, siedziba, numer identyfikacji podatkowej itp.
2. Przedmiot działalności: Tutaj powinny zostać opisane główne produkty lub usługi oferowane przez wykonawcę.
3. Pozycja rynkowa: Wykonawca powinien dostarczyć informacje na temat swojej obecnej pozycji na rynku.
4. Doświadczenie / kompetencje kluczowych ekspertów: Ważne jest, aby przedstawić doświadczenie i kompetencje kluczowych ekspertów, którzy będą zaangażowani w realizację usługi.
5. Termin realizacji działań doradczych: Tutaj powinien zostać przedstawiony plan realizacji usługi, z podziałem na główne etapy. Ten element powinien zawierać konkretne daty i terminy.

Wszystkie powyższe dane powinny być możliwie obiektywne i konkretne, aby zapewnić jasność i transparentność przekazu.

II. Część diagnostyczna

W części diagnostycznej muszą zostać zawarte informacje dotyczące wyboru i uzasadnienia metodologii audytu technologicznego i oceny dojrzałości cyfrowej, oraz opis i samoocena gotowości do wdrażania rozwiązań z zakresu Przemysłu 4.0.

1. Metodologia audytu technologicznego i oceny dojrzałości cyfrowej

Wybór odpowiedniej metodologii audytu technologicznego i oceny dojrzałości cyfrowej jest kluczowy. Musi być odpowiednio opisany i uzasadniony, aby zapewnić, że przeprowadzane badania będą rzetelne i skuteczne.

2. Samoocena gotowości do wdrażania rozwiązań Przemysłu 4.0

Przedsiębiorstwo powinno przeprowadzić syntetyczną samoocenę swojej gotowości do implementacji rozwiązań Przemysłu 4.0. Zalecane jest użycie narzędzia “Ankieta samooceny — skan ADMA” dostępnego na stronie: przemyslprzyszlosci.gov.pl/skaner-adma-opis

Jeśli przedsiębiorstwo wybiera inne narzędzia lub metodologie samooceny, musi uzasadnić ich wybór.

3. Przeprowadzenie audytu technologicznego i oceny dojrzałości cyfrowej

Audyt powinien obejmować następujące kroki:

1. Identyfikacja i charakterystyka realizacji procesów biznesowych — omówienie, jak poszczególne procesy są obecnie realizowane, zarówno w obszarze produkcji, jak i usług, a także administracji.
2. Analiza pozycji konkurencyjnej — wykonanie analizy produktowej konkurencji oraz pozycji konkurencyjnej opartej o koncepcję marketing mix (4P) stworzonej przez Edmunda Jerome McCarthy’ego.
3. Analiza technologiczna procesów — przegląd możliwości zastosowania automatyzacji i robotyzacji w procesach produkcyjnych, usługowych i administracyjno-zarządczych.
4. Analiza wpływu na środowisko — ocena, jak procesy produkcyjne, usługowe i administracyjne wpływają na środowisko.
5. Analiza infrastruktury informatycznej — przegląd narzędzi IT wykorzystywanych w firmie, z naciskiem na ich potencjał do automatyzacji i robotyzacji procesów.
6. Analiza dojrzałości cyfrowej oferty produktowej — ocena możliwości wykorzystania automatyzacji i robotyzacji w ofercie produktowej firmy.
7. Charakterystyka modelu biznesowego — omówienie stosowania rozwiązań cyfrowych w relacjach z kluczowymi partnerami i ich potencjalnego wpływu na te relacje w kontekście automatyzacji i robotyzacji.
8. Analiza kompetencji cyfrowych kadr — ocena umiejętności pracowników niezbędnych do wprowadzenia automatyzacji i robotyzacji.
9. Analiza kondycji finansowej — przegląd aktualnej sytuacji finansowej firmy.
10. Analiza barier — zidentyfikowanie przeszkód zewnętrznych i wewnętrznych w zakresie wdrażania rozwiązań z zakresu Przemysłu 4.0.

4. Wnioski i ocena dojrzałości cyfrowej

Po przeprowadzeniu audytu i samooceny, wykonawca powinien podsumować swoje wnioski w postaci syntetycznej oceny dojrzałości cyfrowej przedsiębiorstwa i potencjału do automatyzacji lub robotyzacji wszystkich procesów produkcyjnych i pozaprodukcyjnych realizowanych w przedsiębiorstwie.

III. Część wdrożeniowa

1. Propozycja kompleksowego planu transformacji przedsiębiorstwa

W kontekście kompleksowego planu transformacji w kierunku przemysłu 4.0 zakres zagadnień do przygotowania obejmuje pełne odniesienie do cech i aspektów przemysłu 4.0 określonych w definicji obowiązującej w działaniu.

Dla przypomnienia podajemy tę definicję:

Przemysł 4.0 — przemysł oparty na nowych, cyfrowych, zintegrowanych systemach w zakresie procesów, produktów lub modeli biznesowych, wykorzystujących rozwiązania z dziedziny automatyki i robotyki, sztucznej inteligencji, technologii teleinformatycznych oraz komunikacji pomiędzy maszynami oraz człowiekiem a maszynami, z uwzględnieniem odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa tych rozwiązań, do projektowania, zarządzania, monitorowania lub optymalizowania procesów produkcyjnych w przedsiębiorstwie lub związanych z nimi procesów logistycznych.

Główne tematy opisu do przygotowania:

1. Wizja technologii Przemysłu 4.0: Szczególny nacisk kładziony jest na wykorzystanie rozwiązań z dziedziny automatyki i robotyki. Wizja ta skupia się na zdobywaniu przewagi konkurencyjnej poprzez maksymalizację korzyści płynących z ich zastosowania dla pracowników.
2. Wizja wykorzystania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: Wizja ta zakłada, że takie zasoby powinny bezpośrednio wspierać proces automatyzacji i robotyzacji. Szczególnie istotne są tutaj prawa własności intelektualnej.
3. Wizja wymiany i bezpieczeństwa danych: W ramach tego elementu, kładziony jest nacisk na cyfrową integrację podmiotów na hali produkcyjnej, z łańcuchem zaopatrzeniowym, działem sprzedaży, inżynierami produktów, oraz systemem bezpieczeństwa informacji i zarządzania zdarzeniami. Cel to optymalizacja produkcji z wykorzystaniem bieżących danych o procesach.
4. Wizja cyfryzacji produktów: Tu kładziony jest nacisk na kreowanie wartości dla klienta, integrację z klientem, personalizację, oraz propozycje oferty usług jako wartości dodanej produktu, ewentualnie w zakresie design for manufacturing.
5. Wizja efektywnego łączenia zasobów ludzkich i technologicznych: W ramach tej wizji, kluczowym celem jest harmonijne połączenie tych dwóch zasobów, aby skutecznie zrealizować cele biznesowe.
6. Wizja zarządzania jakością procesów produkcyjnych i pozaprodukcyjnych: Proces ten obejmuje zarządzanie jakością nie tylko w procesach produkcyjnych, ale również poza nimi, aby zapewnić najwyższe standardy wydajności i jakości.
7. Wizja tworzenia i utrzymania sieci łączności z partnerami w łańcuchu dostaw: Ta wizja kładzie nacisk na budowanie i utrzymanie solidnych relacji z partnerami w całym łańcuchu dostaw, w celu zapewnienia płynnej i efektywnej koordynacji.

Wszystkie te elementy razem tworzą propozycję kompleksowego planu transformacji firmy w kierunku przemysłu 4.0, zgodnie z najnowszymi standardami i oczekiwaniami rynku.

2. Zgodność z normami środowiskowymi i efektywność zasobów

Podejście firmy do przemysłu 4.0 powinno uwzględniać zgodność z normami środowiskowymi oraz dążenie do efektywnej i zrównoważonej gospodarki zasobami. To obejmuje m.in. redukcję zużycia materiałów, energii, paliwa oraz innych mediów w procesach produkcyjnych, minimalizację generowania odpadów oraz wprowadzenie strategii odzysku materiałów i energii.

3. Rekomendacje dotyczące technologii

Znalezienie i rekomendacja istniejących lub potencjalnych rozwiązań technologicznych z zakresu automatyzacji i robotyzacji, dostosowanych do specyficznych procesów produkcyjnych i pozaprodukcyjnych w przedsiębiorstwie, stanowi kluczowy element procesu transformacji. Analiza powinna obejmować dostępne na rynku roboty przemysłowe oraz autonomiczne roboty usługowe.

4. Wspomaganie procesu przez prawa własności intelektualnej

Ważne jest również zidentyfikowanie wartości niematerialnych i prawnych, takich jak patenty, licencje, know-how oraz inne prawa własności intelektualnej, które powinny bezpośrednio wspierać automatyzację lub robotyzację procesów produkcyjnych i pozaprodukcyjnych.

5. Szczegółowe rekomendacje techniczne

Szczegółowe rekomendacje techniczne dotyczące przeprowadzenia inwestycji w zakresie automatyzacji lub robotyzacji procesu produkcji są niezbędne do prawidłowego przygotowania firmy do realizacji projektu. Te rekomendacje powinny zawierać analizę i wybór niezbędnych działań inwestycyjnych do wdrożenia automatyzacji i robotyzacji co najmniej 1 z poniższych etapów procesu produkcyjnego:

1. technologicznego związanego z przekształcaniem nakładów pracy i środków w produkty, w tym prace inżynieryjne i związane z nimi testy techniczne, analizy i certyfikacja jako wsparcie produkcji,
2. magazynowania surowców wykorzystywanych w procesie technologicznym,
3. transportu wewnętrznego, tj. zaopatrzenie linii produkcyjnej, odbiór produktów gotowych z produkcji,

Ponadto rekomendacje powinny zawierać analizę i wybór niezbędnych do nabycia środków trwałych lub innych środków (np. maszyn, urządzeń, narzędzi) oraz wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how oraz innych praw własności intelektualnej niezbędnych do wdrożenia automatyzacji lub robotyzacji procesu produkcji.

6. Działania towarzyszące

Rekomendowane są również działania towarzyszące, w tym działania przygotowawcze (infrastrukturalne, prawne, organizacyjne) i wdrożeniowe. Te mogą obejmować szkolenia, usługi doradcze, instalację urządzeń, technologii i oprogramowania oraz inne aspekty niezbędne do wdrożenia automatyzacji lub robotyzacji.

7. Propozycja harmonogramu i kosztorysu

Przygotowanie szczegółowego harmonogramu realizacji inwestycji z uwzględnieniem wszystkich niezbędnych zasobów (finansowych, kadrowych, infrastrukturalnych) oraz oszacowania kosztów inwestycji, które są kluczowym elementem procesu planowania.

8. Oszacowanie kosztów i rekomendacje dotyczące finansowania

Ostatni elementem procesu jest oszacowanie całkowitych kosztów inwestycji oraz opracowanie rekomendacji dotyczących możliwości finansowania, uwzględniając potencjał uzyskania dofinansowania.

Podsumowanie

Materiał ten stanowi kompaktowy przewodnik dla liderów biznesu i inżynierów przemysłowych, którzy aspirują do zrozumienia i zastosowania strategii transformacji w kierunku Przemysłu 4.0 w swoich organizacjach.

Jeśli jesteś liderem biznesu lub inżynierem przemysłowym i chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, jak możesz wykorzystać te strategie w swojej firmie, zachęcamy do kontaktu z nami. Nasi specjaliści są dostępni, aby odpowiedzieć na Twoje pytania, omówić Twoje potrzeby i pomóc Ci przygotować audyt i spersonalizowaną mapę drogową transformacji dla Twojej organizacji. Wykorzystaj nasze doświadczenie i ekspertyzę, aby rozpocząć transformację w kierunku Przemysłu 4.0 w sposób płynny i efektywny.

Zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami.

Interesujące linki dotyczące dofinansowania automatyzacji i robotyzacji w MŚP:

• Informacje o konkursie
• Regulamin wyboru projektów

Przeczytaj również:

• Transformacja cyfrowa: jak stawić czoła przyszłości w biznesie
• Plan transformacji cyfrowej – klucz do otrzymania dofinansowania
• Granty na cyfryzację: Projekt Dig.IT wspiera rozwój polskich MŚP